Historia: I wojna indochińska

I wojna indochińska – partyzancki konflikt zbrojny prowadzony w latach 1946-1954 pomiędzy Demokratyczną Republiką Wietnamu a Francją o wyzwolenie Wietnamu spod kolonialnej administracji francuskiej.

Wietnam włączony został do Indochin Francuskich w drugiej połowie XIX wieku. Podczas II wojny światowej kraj przejęli pod swoje panowanie Japończycy, lecz pozostawili w nim administrację francuskiego rządu Vichy. Gdy w 1945 roku Japonia chyliła się ku upadkowi, Wietnamczycy uznali, że jest to sprzyjająca okazja do zdobycia niepodległości, czemu sprzyjał prezydent Franklin Delano Roosevelt. Jednak w kwietniu 1945 roku Roosevelt zmarł i jego plan związania Wietnamu z USA nie został zrealizowany.

Dwa dni po zrzuceniu bomby atomowej na Hiroszimę, 8 sierpnia 1945 roku Hồ Chí Minh utworzył Komitet Wyzwolenia, a 13 sierpnia wybuchło ogólnonarodowe powstanie. Walki z wojskami japońskimi trwały dwa dni. Po kapitulacji Japonii wojska Việt Minhu, którego Hồ Chí Minh był przywódcą politycznym, zajęły Tonkin, czyli północną część kraju, zmusiły 25 sierpnia cesarza Bảo Đại do abdykacji i 2 września 1945 roku, przy cichym poparciu Stanów Zjednoczonych ogłosiły powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu.

Szybka kapitulacja Japończyków zaskoczyła Francuzów, którzy nie mieli w Wietnamie wystarczających sił wojskowych. Dopiero od połowy września do Wietnamu zaczęły napływać wojska francuskie, brytyjskie i amerykańskie. Hồ Chí Minh działał szybko i skutecznie: jego siły rosły z dnia na dzień, a oddziały Việt Minhu dotarły do Sajgonu na południu kraju. Rząd francuski przystał na negocjacje. Hồ Chí Minh również zdawał sobie sprawę, że osłabienie Francuzów jest przejściowe i jeżeli nie wykorzysta tego teraz, za kilka miesięcy w Wietnamie wylądują dobrze uzbrojone dywizje. 6 marca 1946 roku w Paryżu, rząd Demokratycznej Republiki Wietnamu i Republiki Francuskiej podpisały porozumienie, uznając Wietnam Północny za państwo wolne, z własnym rządem, parlamentem i wojskiem, ale stanowiące część indochińskiej Unii Francuskiej. Na południu kraju, w Annamie i Kochinchinie, które od 1862 roku były koloniami francuskimi, 6 marca 1946 roku Francja przywróciła swoją administrację.

Posuwająca się od północy Narodowa Armia Chińska (co było związane z porozumieniem z czasów wojny, na mocy którego Półwysep Indochiński na południe od 16. równoleżnika mieli zająć Brytyjczycy, a na północ od tej linii Chińczycy), zmusiła rząd Hồ do zwrócenia się w lutym 1946 roku do Francji z prośbą o pomoc. DRW zgodziła się na ograniczenie niepodległości w ramach kontrolowanej przez Francję Federacji Indochińskiej, w zamian za wymuszenie na Chinach wycofania wojsk z terytorium Wietnamu, co też się stało na gruncie ustaleń dwustronnych z 28 lutego. Po wkroczeniu wojsk francuskich do Hanoi doszło jednak 10 listopada 1946 do incydentu pomiędzy celnikami francuskimi a żołnierzami Việt Minhu w Hajfongu, efektem czego było wysunięcie przez Francję żądania przekazania portu. Wobec braku odpowiedzi osiem dni później wojska francuskie wzięły port siłą zabijając kilka tysięcy osób i w nocy z 19 na 20 listopada 1946 roku obaliły rząd Hồ Chí Minha. Komuniści wycofali się z miast i przystąpili do pierwszych uderzeń odwetowych; rozpoczęła się pierwsza wojna indochińska